De Publieke Ruimte

Inspiratie uit het buitenland

Wat kunnen we leren van de publieke dienstverlening in het buitenland? De Staat van de Uitvoering heeft hier voor de zomer een interessant rapport over gepubliceerd. Daarin staan inspirerende praktijkvoorbeelden uit andere landen. Martijn en Otto bespreken de voorbeelden met Menno Spaan, specialist op het gebied van publiek leiderschap, innovatie en besturingsvraagstukken bij bureau Haagse Beek. En ze spreken met Willem Pieterson, jarenlang een van de bekende gezichten van het Center for eGovernment Studies aan de Universiteit Twente. Tegenwoordig adviseert hij verschillende overheden over het verbeteren van de dienstverlening. Dat doet hij veelal vanuit Londen waar hij woont en werkt. 

Meer info uit de uitzending is te vinden op: www.staatvandeuitvoering.nl, https://haagsebeek.nl/innovating-government/ en https://vng.nl/praktijkvoorbeelden/proactieve-dienstverlening-uitbouwen-in-stad-gent

De Dag van de Publieke Dienstverlening 2023

Op 22 juni werd voor de tweede keer de Dag van de Publieke Dienstverlening georganiseerd. Op deze dag gingen circa 500 deelnemers uit de politiek, uitvoering, beleid én de samenleving met elkaar in gesprek over de knelpunten en dilemma's waar de dienstverlening mee te maken heeft. Martijn en Otto blikken samen met Christa Klijn, programma directeur-generaal van Werk aan Uitvoering, en Fatma Koser Kaya, voorzitter van de landelijke cliëntenraad terug op de dag. Ze doen dat aan de hand van korte fragmenten die ze die dag opnamen. Daarin spreken ze onder andere met de ministers Carola Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) en Hanke Bruins Slot (BZK), de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen, Kamerleden en verschillende mensen die vanuit het burgerperspectief deelnamen. 

De Staat van de Uitvoering – Hoe maken we het minder complex?

In januari 2023 verscheen de eerste Staat van de Uitvoering. Een krachtig signaal van veel publieke dienstverleners aan de politiek. Eén van de belangrijkste oproepen: maak het minder complex! Waarom is de uitvoering van wet- en regelgeving vaak zo ingewikkeld geworden? Wat kunnen we er aan doen om het allemaal eenvoudiger te maken. Wat is de weg uit de complexiteit? In deze uitzending praten Martijn en Otto over de noodzaak om onze publieke dienstverlening eenvoudiger en toegankelijker te maken. Ze doen dat met Janet Helder (bestuurlijk regisseur greenfield Kinderopvang bij het ministerie van SZW), Linda Voortman (wethouder van de gemeente Utrecht) en Paul Iske (Chief Failure Officer bij het Instituut voor Briljante Mislukkingen).

Het Beleidskompas

Op 29 maart werd tijdens de Dag van het Beleid het Beleidskompas gelanceerd. Het is vanaf nu dé centrale werkwijze voor het maken van beleid bij de Rijksoverheid en daarmee de vervanger van het integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK). Martijn en Otto spreken in deze aflevering over het belang van het maken van goed beleid. Wat komt daarbij kijken? Voor welke dilemma’s kom je te staan als ambtenaar? En hoe geef je de juiste tegenspraak aan de politiek? Ze spreken met de ministers Carola Schouten (armoedebeleid, participatie en pensioenen) en Franc Weerdwind (rechtsbescherming), SER-voorzitter Kim Putters, vicepresident van de Raad van State Thom de Graaf, SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij en burgemeester Liesbeth Spies. Ook spreken ze met verschillende bezoekers van de Dag van het Beleid en met twee ambtenaren die nauw bij de ontwikkeling van het Beleidskompas betrokken waren: Lucien Weide en Abdel Ouarraki. Zie ook: www.beleidskompas.nl. 

De Staat van de Uitvoering

Op 18 januari werd de eerste Staat van de Uitvoering aangeboden aan de voorzitter van de Tweede Kamer, Vera Bergkamp. In de Staat van de Uitvoering wordt door publieke dienstverleners gezamenlijk verteld wat er moet gebeuren om de dienstverlening van de overheid toekomstbestendig te houden. 

Martijn en Otto spreken in deze aflevering met Abdeluheb Choho (algemeen directeur RVO) en Diana Starmans (lid Raad van Bestuur SVB). Beiden waren lid van de stuurgroep die de opdracht had gekregen om de Staat van de Uitvoering te gaan maken. Daarnaast schuift ook André Bosman aan. Zijn Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties adviseerde onder andere om de Tweede Kamer meer in gesprek te laten gaan met uitvoeringsorganisaties.

Verder zijn er reacties op de eerste Staat van de Uitvoering te horen van minister Carola Schouten (SZW), minister Hanke Bruins Slot (BZK), Vera Berkamp en bestuurskundige Paul 't Hart. 

Interbestuurlijke Datastrategie

Hoe kun je met behulp van data de publieke dienstverlening beter maken? Door data uit te wisselen kun je onder andere preventief diensten verlenen aan inwoners die daar recht op hebben. Maar dat mag niet zomaar en vergt een zorgvuldige afweging. Wie zijn allemaal aan zet om dit in beeld te brengen?

Martijn en Otto duiken deze aflevering in de wereld van de Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) en zoeken samen met hun gasten naar antwoorden op deze en andere vragen. Ze spreken met Ron Roozendaal (Kwartiermaker Digitale Samenleving bij het ministerie van BZK), Nathan Ducastel (directeur Realisatie bij de VNG) en Tim Faber (programmamanager IBDS bij BZK). 

Meer weten of doen met IBDS? Mail naar: teamIBDS@ictu.nl.

Carola Schouten en Loes Mulder

Een overheid die op een eenvoudige wijze toegankelijk is voor iedereen. Het versneld doorontwikkelen van de digitale dienstverlening. En een betere samenwerking tussen politiek, beleid en uitvoering: minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) en secretaris-generaal Loes Mulder (SZW) voeren politiek en ambtelijk regie op het programma Werk aan Uitvoering (WaU).

Hoe geven ze vorm aan de uitdagingen van het programma? Waar lopen ze tegenaan? En wat drijft hen om de publieke dienstverlening in ons land nog beter te maken? Otto en Martijn gaan met hen in gesprek.

Dienstverlening ❤️ Digitalisering

Welke uitdagingen zijn er allemaal op het gebied van ICT en gegevensdeling als het gaat om het verbeteren van de publieke dienstverlening? Tijdens een congresdag van I-Interim Rijk (IIR) stonden deze vragen centraal.

Martijn en Otto leidden die dag een paneldiscussie met verschillende bestuurlijke trekkers van Werk aan Uitvoering onder wie Marieke van Wallenburg (BZK), Nathan Ducastel (VNG) en Arne van Hout (BZK). Ook spraken ze op het congres met Evert Jan Slootweg, voormalig Kamerlid voor het CDA en lid van de Tijdelijke Commissie Uitvoering (TCU). Samen met Richard Vielvoije, Robert Pijl en Marcel Staring van IIR bespreken ze de belangrijkste inzichten die deze dag voorbij kwamen.

Rechtvaardige overheid

Wat denken en verwachten burgers van een ‘rechtvaardige’ overheid? Hoe rechtvaardig vinden zij het handelen van de overheid nu? In deze aflevering gaan Otto en Martijn dit vraagstuk verkennen op basis van een recent onderzoek en concreet maken aan de hand van ervaringen van hun gasten: Winnie Sorgdrager en Boudewijn Steur.

Winnie Sorgdrager was officier van justitie en procureur-generaal en daarna minister van Justitie in het kabinet-Kok I. Ze was 12 jaar lid van de Raad van State en is sinds 2018 minister van staat. Boudewijn Steur is directeur Kennis, Internationaal, Europa & Macro-economie bij het ministerie van BZK. Zijn directie heeft in de zomer een opinieonderzoek laten uitvoeren naar het thema ‘De rechtvaardige overheid’.

BONUS: Sandra Palmen blikt terug

In een speciale aflevering van de Publieke Ruimte blikken Martijn en Otto met Sandra Palmen terug op een turbulente periode. Een periode waarin Sandra in een memo verwoordde wat er volgens haar niet goed ging bij de fraudebestrijding van de Kinderopvangtoeslag. Een memo die werd besproken en die vervolgens belandde in een spreekwoordelijke la, totdat de Toeslagenaffaire in de volle omvang duidelijk werd. Hoe kijkt zij daar nu op terug en welke lessen heeft ze er als ambtenaar uit getrokken?